Συνοπτική Περιγραφή της Έρευνας
Στις βιομηχανικές κοινωνίες, ο κλάδος της εγκληματολογίας καθορίζει ποιος υπολογίζεται ως παρεκκλίνων ενώ έχει αναπτύξει ταξινομικά συστήματα και άλλα εργαλεία για την αποτίμηση του βαθμού κοινωνικής ένταξης. Η παρέκκλιση στην πιο συμβατική της έννοια, είναι το αποτέλεσμα ενός πολύπλοκου δικαστικού/γραφειοκρατικού προτσές, και σε ένα τέτοιο πλαίσιο η αστυνόμευση συσχετίζεται με νόρμες κοινωνικής λειτουργικότητας και οικονομικής ευρυθμίας. Επομένως μια έρευνα που θέλει να μελετήσει την αστυνομία, τις επιλογές κοινωνικής παρέμβασης και συμμετοχής στο μητροπολιτικό πεδίο και στον τρόπο που τα διάφορα στατιστικά στοιχεία αποτιμούνται για την συνέχιση ή μη της άσκησης αντεγκληματικής πολιτικής θα έπρεπε ταυτόχρονα να εξετάζει τα ίδια τα μητροπολιτικά πεδία στα οποία η αστυνομία δρα. Επίσης θα πρέπει η ίδια έρευνα να μελετά προσεχτικά τις συγκεκριμένες μεθόδους των αστυνομικών επιχειρήσεων στην υλικότητά τους καθώς και το θεωρητικό /εννοιολογικό πλαίσιο το οποίο εξηγεί και μεθοδικά προετοιμάζει τις εφαρμογές του. Η επιστήμη της αστυνομίας ασχολείται με την πρακτική επίλυση προβλημάτων μέσω συστηματικών μεθοδολογιών και την επιστημονική θεμελίωση των μεθόδων αυτών. Παράλληλα, όμως, συνιστά επιτελεστικά ένα βασικό ρεπερτόριο δράσεων για την κατασκευή των προβλημάτων αυτών άρα και των αντίστοιχων προϋποθέσεων για την αυτοκατανόηση της ως εφαρμοσμένη επιστήμη και επιστημολογικό παράδειγμα.
Επίσης, ενώ παρατηρείται μια διάχυτη γοητεία με έννοιες όπως «επιστήμη του εγκλήματος» και η οποία αντιπροσωπεύεται από την ανάπτυξη τεχνικών τεκμηρίωσης ή/και πρόβλεψης του εγκλήματος μέσω της ιατροδικαστικής, της βιοτεχνολογία, της υπολογιστικής εξομοίωσης και της εικονικής πραγματικότητας και η οποία προωθείται ως ο νέος ριζοσπαστικός τρόπος να αντιληφτούμε το έγκλημα στις σύγχρονες κοινωνίες, η ίδια η έννοια της επιστήμης δεν μπαίνει κάτω από το φακό της κριτικής. Στην πραγματικότητα υπάρχει κάτι το λειψό ή σίγουρα όχι και τόσο ριζοσπαστικό. Αυτό που προτείνουμε είναι η ανάγκη μιας «εγκληματολογίας των υβριδίων» η οποία θα χαρτογραφεί τα τεχνο-επιστημονικά δίκτυα, τους δρώντες και τις διασυνδέσεις και θα δοκιμάζει τη διάλυση των διχοτομήσεων ανάμεσα στο ανθρώπινο και το τεχνικό κατά την κατανόηση του φαινομένου του εγκλήματος.
Σε αυτό το πλαίσιο επομένως είναι οι τεχνολογίες αστυνόμευσης, καταστολής και τεκμηρίωσης του εγκλήματος απλώς ένα ακόμα τεχνολογικό πακέτο μέσω των οποίων διεκπεραιώνεται η δουλεία της εφαρμογής του νόμου; Τι έχει να μας προσφέρει ο φακός των Θεωρίας Δικτύου Δρώντων κατά την θεωρητική και εμπειρική εξέταση αυτών των τεχνολογιών;
Στόχος της έρευνάς μας είναι η επέκταση και σε πεδία πρόβλεψης εγκλήματος σε ψηφιακά περιβάλλοντα βασισμένα στις σπουδές επιστήμης τεχνολογίας, στη γεωγραφία και την άσκηση δημόσιας πολιτικής. ‘Big data’, ‘data mining’, ‘crime analysis’, ‘geographic profiling’, ‘data visualization’, ‘crime mapping’, ‘predictive analytics’: η σημασία αυτών των τεχνικών βασίζεται στον τρόπο που ορίζουν την τεχνολογία. Αυτοπαρουσιάζονται ως ουδέτερες και απροβλημάτιστες. Με τον ίδιο τρόπο, όμως, μας ενδιαφέρει η ιστορία και η ιστοριογραφία της ελληνικής αστυνομίας (χωροφυλακή και αστυνομία πόλεων): η καθημερινή ζωή, η κουλτούρα και οι πρακτικές των αστυνομικών, η διάθρωση του θεσμού μέσα από το πρίσμα των Σπουδών Επιστήμης και Τεχνολογίας, τον εντοπισμό της σημασίας των υλικοτήτων, τη σύνδεση της τεχνολογίας και των δρώντων σε πράξη κλπ.
Η έρευνα της ομάδας Βραδή-Ματτέ ενισχύθηκε οικονομικά από το ΚΕΑΕ με τη χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση.
Ημερίδα
«Ο Ρόλος της Επιστήμης & της Τεχνολογίας στα Σώματα Ασφαλείας»
7 Δεκεμβρίου 2016
Χώρος: Αίθουσα B΄, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας & Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ), Πανεπιστημιούπολη
Η ημερίδα πραγματοποιείται στο πλαίσιο της έρευνας «Επιστήμη της Αστυνομίας σε ψηφιακά περιβάλλοντα» που χρηματοδότησε το Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ) για το έτος 2016.
Στις εργασίες της ημερίδας συμμετέχει και το ερευνητικό πρόγραμμα transcapes (έργο χρηματοδοτούμενο από το βρετανικό Economic and Social Research Council, ESRC).
Ερευνητική ομάδα:
Αντώνης Βραδής: Λέκτορας της Γεωγραφίας (Loughborough University), ερευνητής του ΚΕΑΕ, ερευνητής του Transcapes, Επιστημονικός Υπεύθυνος της Έρευνας
Γιώργος Ματτές: Υποψήφιος διδάκτωρ του ΜΙΘΕ (ΕΚΠΑ), ερευνητής του ΚΕΑΕ
Πρόγραμμα
17.00 – 17.20 Καλωσόρισμα και στόχοι της ημερίδας από τους διοργανωτές
Πρώτη συνεδρία: Τεχνολογία, υποκείμενα, πολιτική: η περίπτωση των ελληνικών συνόρων
Συντονιστής: Αποστόλης Φωτιάδης
17.20 – 17.40 Βασίλης Βλάσσης: Η καταγραφή μεταναστών ως τεχνολογικό σύστημα. Πληροφορία και υποκειμενικότητα σε “διαπραγμάτευση”
17.40 – 18.00 Βασίλης Γαλής, Βάσω Μακρυγιάννη: Μετακινούμενοι πληθυσμοί και χειραφετικές πρακτικές: Χώρος και Νέες Τεχνολογίες
18.00 – 18.20 Άννα Παπουτσή: Χωρική διαχείριση των μεταναστευτικών πληθυσμών: η περίπτωση των hot-spots στη Λέσβο
18.20 – 18.50 Συζήτηση
18.50 – 19.00 Διάλειμμα
Δεύτερη συνεδρία: Άνθρωποι σε φακέλους: τεχνικές και πρακτικές καταγραφής πληθυσμών
Συντονιστής: Σπύρος Τζόκας
19.00 – 19.20 Τάσος Σακελλαρόπουλος: Η τεχνολογία και η απουσία της στις πολιτικές διώξεις της μεταπολεμικής Ελλάδας. Στρατός και Χωροφυλακή: άνθρωποι, ιδέες, δηλώσεις και χρήσεις.
19.20 – 19.40 Χρήστος Φιλιππίδης: Χαρτογραφώντας το “ανθρώπινο πεδίο”: Από το Human Terrain System στην υπολογιστική αντιεξέγερση.
19.40 – 20.00 Γιώργος Ματτές, Αντώνης Βραδής: Η επιστήμη της αστυνομίας σε ψηφιακά περιβάλλοντα
20.00 – 20.30 Συζήτηση
20.30 – 20.45 Αριστοτέλης Τύμπας, Στάθης Αραποστάθης: Σύνοψη των εργασιών της ημερίδας
Συμμετέχοντες:
Αραποστάθης, Στάθης: Επίκουρος καθηγητής του ΜΙΘΕ (ΕΚΠΑ)
Βλάσσης, Βασίλης: Υποψήφιος διδάκτωρ του ITU-Copenhagen
Βραδής, Αντώνης: Λέκτορας της Γεωγραφίας (Loughborough University), ερευνητής του ΚΕΑΕ, ερευνητής του Transcapes
Γαλής, Βασίλης: Επίκουρος καθηγητής του ITU-Copenhagen
Μακρυγιάννη, Βάσω: Υποψήφια διδάκτωρ της Αρχιτεκτονικής (ΑΠΘ)
Ματτές, Γιώργος: Υποψήφιος διδάκτωρ του ΜΙΘΕ (ΕΚΠΑ), ερευνητής του ΚΕΑΕ
Παπουτσή, Άννα: Υποψήφια διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Birmingham, ερευνήτρια του Transcapes
Σακελλαρόπουλος, Τάσος: Μέλος των ΑΣΚΙ και υπεύθυνος στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.
Τζόκας, Σπύρος: Διδάκτωρ του ΜΙΘΕ (ΕΚΠΑ), διδάσκων του ΕΑΠ
Τύμπας, Αριστοτέλης: Αναπληρωτής καθηγητής του ΜΙΘΕ (ΕΚΠΑ)
Φιλιππίδης, Χρήστος: Διδάκτωρ της Αρχιτεκτονικής (ΕΜΠ)
Φωτιάδης, Αποστόλης: Δημοσιογράφος και συγγραφέας
Ο Αντώνης Βραδής είναι Ερευνητής παρά τω Πρύτανη και Λέκτορας Γεωγραφίας στο πανεπιστήμιο του Loughborough της Μεγάλης Βρετανίας. Ερευνητικά ασχολείται με τη γεωγραφία της μετανάστευσης και την αστεακή γεωγραφία. Είναι Επικεφαλής Ερευνητής (PI) σε τρία τρέχοντα ή πρόσφατα ερευνητικά προγράμματα: NutriCities (Βρετανική Ακαδημία), Transcapes (ESRC/DFID) και Επιστήμη της Αστυνομίας σε Ψηφιακά Περιβάλλοντα (ΚΕΑΕ). Είναι Συν-ερευνητής στο ερευνητικό πρόγραμμα PUrSI (στα πλαίσια του προγράμματος Αστεακές Μεταμορφώσεις του ESRC) καθώς επίσης και Συντάκτης των επιστημονικών περιοδικών Political Geography (Associate Editor) και CITY (Senior Editor).
Ο Γιώργος Ματτές είναι υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η διατριβή του έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των τεχνολογιών βάσεων δεδομένων για τους αστυνομικούς σκοπούς, τις πρακτικές των κατηγοριοποιήσεων σε αναλογικά και ψηφιακά περιβάλλοντα και τις σχέσεις αυτών των πρακτικών με τις αντίστοιχες όπως αυτές ασκούνται κατά την εφαρμογή του νόμου. Στόχος της έρευνας είναι ο εντοπισμός της σημασίας των υλικοτήτων και η σύνδεση της τεχνολογίας και των δρώντων σε πράξη μέσα από το φακό των Σπουδών Επιστήμης Τεχνολογίας (STS). Έχει πραγματοποιήσει εμπειρική μελέτη σε Σουηδία και Αθήνα και αποτελέσματα αυτών των ερευνών έχει παρουσιάσει σε διεθνή συνέδρια. Ζει και εργάζεται στο κέντρο της Αθήνας.
Επιλεγμένες Δημοσιεύσεις
- Brekke K, Filippidis C and Vradis A (2017) Athens and the War on Public Space. NYC: Punctum Books
- Vradis A (2017) Towards a theory of gentrination: global capital flows and the reshaping of the global semi-periphery. The cases of Greece and Brazil. In: Albet, A. and Benach, N. (eds) Gentrification as a Global Strategy: Neil Smith and Beyond. London: Routledge
- Painter J, Papada E, Papoutsi A and Vradis A (2017) Hotspot politics―or, when the EU state gets real. Political Geography
- Vradis A (2016) The EU Security Apparatus: Designed to Fail. VersoBlog
- Vradis A (2016) Athens’ Spatial Contract and the Neoliberal Omni-Present In: Mayer M., Thörn C., Thörn H. (eds) Urban Uprisings. Palgrave Studies in European Political Sociology. London: Palgrave Macmillan
- Vradis A (2015) In-between spaces. Part of forum on Greek elections and the Future of Europe. Society and Space open site
- Vradis A (2014) From crisis to gentrination. Political Geography 10-11
- Vradis A (2014) The end of meaning, the meaning of end. In Shannon, D (2014) The End of the World As We Know It? Snapshots of the Crisis, Austerity, and the Movements Against. Oakland, CA and Edinburgh: AK Press
- “Secrets as a privilege of governing: the case of QlikView/STATUS in Swedish police”, EASST conference: Meetings – Making Science, Technology and Society together, Lancaster, 2018
- “Broader or border society?”, 4S/EASST conference: Science and Technology by other means, Barcelona, 2016
- “Ιστορίες της αστυνομικής μοτοσικλέτας στην Ελλάδα: από την καταστολή στη διαχείριση της ασφάλειας”, 3ο πανελλήνιο συνέδριο Iστορίας Των Επιστήμων Και Της Τεχνολογίας (ΕΜΔΙΕΤ/ΜΙΘΕ), Αθήνα, 2015
- Ματτές Γιώργος, Παύλος Τριανταφύλλου και Θέμης Χαλικιάς. ‘Διαβάζοντας την «Αστυνομική Ανασκόπηση», 1984-2004: από τον εκδημοκρατισμό των σωμάτων ασφαλείας στην επιστημονική αστυνόμευση και την επιστήμη της αστυνομίας’. Στο Επιστήμες, Τεχνολογία, Ιδεολογία: Κριτικές προσεγγίσεις, επιμέλεια Χρήστος Τριανταφύλλου και Μαρία Κούρση, 53–78. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 2014.